02 april 2023

De jurk uit het Palmhoutwrak

Kun je je nog herinneren dat er in de Waddenzee in een scheepswrak, het Palmhoutwrak, een zijden jurk is gevonden?
Het wrak is  in de 17e eeuw vergaan en bij de Rede van Texel en is bekend geworden met de code BZN17 waarna al snel de naam Palmhoutwrak gegeven werd.
Duikers hebben in dit wrak een aantal, wereldwijd gezien, unieke vondsten gedaan.

Dé jurk die de duikers boven water hebben gebracht, vervolgens afgespoeld, schoon gespoten en aan de lijn gehangen om te drogen ...........

Die jurk en een aantal andere vondsten, de zijden kousen, staan nu centraal in een documentaire van de NTR en wordt in 3 delen vanaf maandag 3 april uitgezonden om 22.25 uur op NPO2.



Foto: Museum Kaap Skil


De NTR zegt hierover:

In een scheepswrak in de Waddenzee wordt door Texelse sportduikers een jurk gevonden, een unieke vondst die wereldwijd voor veel opwinding zorgt. Wie heeft recht op de vondsten?

De jurk en het scheepswrak (NTR) is een veelkoppig project dat bestaat uit een driedelige documentaire-serie, een vijfdelige audio-documentaire en een online duikervaring, waarin de bezoeker zelf het scheepswrak kan bezoeken. 


Documentaireserie

In de driedelige documentaire De jurk en het scheepswrak vormen de jurk en andere schatten uit het Palmhoutwrak aanleiding voor een botsing tussen de Texelse duikers en de rijksinstanties van het vasteland. Waar de duikers hun illegale schatten het liefst op het eiland houden, reageren wetenschappers geschokt op de manier waarop zij met de kunstschatten zijn omgegaan.

Bovendien wil provincie Noord-Holland ook wel iets terug voor de miljoenen euro’s die ze investeren in onderzoek naar de voorwerpen. De directeur van het Texelse museum Kaap Skil, waar de vondsten van duikers en jutters van oudsher tentoon worden gesteld, schippert tussen beide partijen en heeft intussen zelf ook enorme ambities.

Ze heeft de duikers beloofd dat de jurk terugkomt naar het eiland, maar kan het kwetsbare textiel daar eigenlijk wel verantwoord tentoongesteld worden?  De schat is voor alle betrokkenen ‘waar je het allemaal voor doet’ en tegelijk verzucht een lid van de duikclub: “Het wrak is een vloek geworden”.

Podcast

De vijfdelige podcast gaat verder in op het mysterie rondom het Palmhoutwrak. Van wie was de inmiddels beroemde en beruchte jurk, voordat hij op de bodem van de zee belandde, en hoe wordt geschiedenis eigenlijk geschreven?

Met die vragen als uitgangspunt gaan historicus en Texelaar Arnold van Bruggen en podcastmaker Tjitske Mussche op onderzoek uit. Ze duiken de archieven in, ondervragen duikers, kijken mee met het onderzoek en luisteren naar topwetenschappers, die ervan overtuigd zijn dat zij hét antwoord hebben. Die zoektocht brengt ze door heel Europa. De podcast De jurk en het scheepswrak is vanaf 3 april beluisterbaar via alle gangbare podcastkanalen. 

Interactieve duik

In de digitale speurtocht De jurk en het Scheepswrak – schatduiken in de Waddenzee - duik je naar en door het wrak, zoals de Texelse duikers het in 2014 aantroffen. Een online avontuur naar Nederlands best verborgen rijksmonument. Door te scrollen op de site waan je je een duiker, op zoek naar bijzondere vondsten uit vervlogen tijden.

Ook reis je terug in de tijd, om het schip in zijn oorspronkelijke glorie te aanschouwen. De jurk en het scheepswrak - schatduiken in de Waddenzee is vanaf 3 april te bezoeken op www.dejurkenhetscheepswrak.nl 

Regie: Arnold van Bruggen
Omroep: NTR

Een zijden kous ten tijde van het onderzoek 
in Castricum lag.
Om door brei(s)ers nagebreid te worden ten behoeve
van onderzoek.
Eigen foto


KNOWN

Je herinnert het je vast nog wel. De bijzondere samenwerking tussen Jan Pieter Gootjes en Handwerkcafé Zwolle. Het enorm grote werk van papier waaraan vele vaardige vingers gewerkt hebben en  waarop tekst geborduurd is en bovendien het geheel op film is vastgelegd. 

Jan Pieter heeft op dit moment een tentoonstelling in het Academiehuis - Grote Kerk - aan de Grote Markt in Zwolle.

Gisteren, zaterdag 1 april, is de expositie geopend en nog tot 25 juni 2023 te zien. 



Known‍

je wordt gekend

wat er is kent jou

In het Academiehuis is een energiebaan aanwezig. Deze baan loopt over de lengteas van de kerk en loopt door in het Hoogkoor van het Academiehuis. Deze baan is ooit de reden geweest om in Zwolle een ruimte van bezinning, religie en ontmoeting op deze plaats te bouwen. Deze energiebaan is opgenomen in de installatie en speelt een wezenlijke rol in het ervaren van het werk.


Jan Pieter Gootjes

Jan Pieter (1950) is beeldend kunstenaar. Hij maakt naast installaties ook schilderijen, sculpturen, houtdrukken en foto’s. Hij studeerde aan de Academie Minerva in Groningen. Hiernaast heeft hij een aantal specifieke opleidingen gedaan bij Phoenix-opleidingen in Utrecht.

In het werk komt de aandacht voor beide gebieden tot uitdrukking in thema’s als Stilte, Vuur en Verbinding. Ook in de vorm komt dit tot uitdrukking. Bij een installatie wordt de bezoeker uitgenodigd om deelnemer te worden.

Known

je word gekend

wat er is kent jou

(2022 en 2023)


De installatie KNOWN  IV
40 kussens liggen er. 20 links, 20 rechts, met een pad hier tussendoor. Aan het eind liggen 12 stenen met het woord KNOWN erin. Langs de rand van het hoogkoor zie je 24  dennenkegels die gedragen worden door messing staven. De honderd jaar oude kussens zijn gebruikt in een anglicaanse kerk. Je kunt een kussen als knielkussen gebruiken. Voor een meditatief moment in de spirituele ruimte van het Hoogkoor.

HOPE
Een beeld van bevrijding. Het beeld herinnert aan slavernij. Diepe herinnering aan je afkomst.

KNOWN V
Een zoektocht naar de catacomben van de ziel.

WOORDEN van de ziel
Via de QR code kun je de woorden horen Het woord KNOWN  heeft een sleutelplaats in dit werk. Hieromheen hoor je een compositie met de woorden hope, glory, honour en peace.  Je wordt uitgenodigd om stil te worden, te luisteren en de woorden in je op te nemen.


Te zien van 1 april - 25 juni 2023
Locatie: Academiehuis Grote Kerk
Tijden: 11.00 - 17.00 uur. Toegang is gratis.